Realisatie
Als traditioneel hovenier deed ik gewoon wat mij verteld werd. Dit betekende dat ik moest schoffelen, spitten, borders moest uitblazen, bemesten en bestrating aanleggen. Zo zag de tuin er netjes uit. Prima toch? Doet iedereen. In de loop der jaren realiseerde ik mij dat de tuin er niet veel baat bij had.
De grond was vaak uitgeput, arm, zanderig, hard of levenloos. Vervelende onkruiden bleven ontkiemen. Er ging veel moeite en tijd in zitten zonder veel resultaat. Nieuwe aanplant had meer moeite met aanslaan.
Tijdens mijn werk of met een wandeling ziet de grond er zo uit zoals hieronder.
Wat is belangrijk om te weten over de tuin?
Het meest belangrijke in de tuin is je te realiseren dat alles wat leeft in de tuin afhankelijk is van elkaar en dat zonder dood geen leven mogelijk is.
Dat betekent als je deze stappen onderbreekt dit gevolgen heeft voor de tuin.
Nu kunt u denken, dat is leuk maar in de tuin kan je toch het blad weghalen en vervangen door bemesting en/of compost strooien. Dit is niet zo simpel omdat als je het blad verwijdert je ook voedsel voor het bodemleven weghaalt.
Daarom is het verstandig om een deel van de bladeren in de tuin te laten liggen waar het niet slordig oogt.
Naast normaal (bemest) compost heb je ook bladcompost waarin onverteerde elementen zitten dat bruist van het leven. Als je blad laat liggen bijvoorbeeld dan kunnen de wormen het opeten als voedsel waardoor het vervolgens verwerkt wordt in de grond. De grond wordt hierdoor humusrijk, losser en bevatten meer voedingsstoffen.
Dus is het beter voor de tuin dat het niet te opgeruimd is.
(Bladcompost is te prefereren boven gebruikelijke compost die hoveniers gebruiken waar geen leven in zit, alleen spoorelementen.)
De bodem is basis
structuur van de bodem.
In de tuin is de bodem een belangrijke factor die bepalend is voor wat er groeit of niet groeit. Daarom is het belangrijk om te weten wat voor soort grond er in de tuin aanwezig is. De structuur van een bodem wordt voor een groot deel bepaald door hoeveel zand of klei er in de bodem zit. Zand maakt de bodem goed doorlatend, luchtiger en maakt het verteringsproces sneller. Klei houdt water goed vast en houdt meer voeding vast. Maar alleen een klei of zand grond heeft ook nadelen. Zoals verdroging bij zandgrond en verdichting bij kleigrond.
Organische stof (verteerde plantenresten) verbetert de kwaliteit hiervan en lost deze problemen op. Zo houdt zandgrond meer water vast en droogt het minder uit en blijft de grond beter beschermd tegen weersinvloeden. Kleigrond wordt losser en luchtiger. In deze organisch bodem zitten onder anderen bacteriën en schimmels.
schimmelnetwerk
In deze grond zitten veel schimmels die je niet ziet. In 1 theelepel grond blijkt meer dan 200 meter en +- 400 soorten schimmels te zitten. Deze hebben een zeer belangrijke functie. Namelijk bij de afbraak van organisch materiaal, opslag van stikstof en andere elementen in de bodem, maar ook bij transport van stoffen naar de wortels van de planten. Wat veel mensen niet weten is dat planten elkaar ondersteunen door middel van dit schimmelnetwerk onder de grond.
Dit maakt de bodem de belangrijkste basis waar we wat aan kunnen doen voor de planten die er in groeien. Daarom is het belangrijk dat je de grond zoveel mogelijk met rust laat en deze niet herhaaldelijk omwoelt.
Het belang van planten
De meeste mensen kopen planten voornamelijk omdat ze mooi zijn. Maar naast deze fijne functie zijn er nog veel meer redenen om meer planten in de tuin of tegen de muur te zetten.
Een hele belangrijke is dat planten een buffer zijn voor temperatuur. Steen warmt op en planten koelen af in de zomer. Dit is de reden dat veel mensen al heel snel klagen over de hitte in en om het huis in de zomer en al snel de airco aanzetten. De tuin is vaak niet meer dan terras.
Ook voorkomen planten uitdroging van de grond. Planten hebben zelf hun eigen systemen om verdamping te voorkomen. Ze zorgen ook voor schaduw en microklimaten.
Een van de meest belangrijke functies is het het instant houden van het dierenrijk. Nectar voor bijen, vruchten, nestmateriaal en beschutting voor vogels en zoogdieren. Maar ook huisvesting en overwintering voor vele insecten.
Groen terug in de tuin
Voordat wij als mens er waren bleef alles wat stierf ook liggen. Dit verging en werden bouwstoffen voor de volgende generatie planten. Met deze basiskennis is het ongelofelijk dat ergens de mens heeft besloten dat het normaal is om de tuin vlekkeloos schoon te maken.
Door groenafval klein te maken en tussen de planten te laten liggen krijg je een mooie egale deklaag wat bescherming geeft voor de planten tegen uitdroging, vorst en hitte. En tevens ook veel beter water en voedingstoffen kan vast houden.
Dus waarom zou je betalen om dat weg halen? Je zou moeten betalen om het erin te krijgen.
Wat doe je niet in de tuin
spuiten
Een gezonde bodem zit vol leven. Wanneer we echter met pesticiden besproeien, doden we de insecten, wormen en andere dieren. Wanneer we fungiciden sproeien, doden we lastige ziekten die onze planten zouden kunnen hebben, maar we doden ook nuttige schimmelnetwerken in de bodem. Wanneer we geen bacterie-elementen, zoals organische compost (of mest) aan de grond toevoegen, maar in plaats daarvan herbiciden injecteren zijn de nuttige bacteriën er niet om de zaken te laten functioneren. Kortom, een gezonde bodem heeft al deze dingen: insecten, inclusief ongedierte, schimmels en bacteriën, die symbiotisch in wisselwerking staan met de wortelsystemen van planten.
schoffelen
Schoffelen om de tuin onkruidvrij te houden, werkt tegen wat je probeert te bereiken; een gezonde bodem. Je schoffelt namelijk ook wormen, schimmels, wortelnetwerken etc. kapot. Schoffelen doen we alleen met de intentie om daarna de grond goed te krijgen.
al het (blad)afval weg halen
Zoals eerder uitgelegd onderbreek je belangrijke bodemprocessen in de grond.
planten struiken te dicht of een haag zetten
Als je planten te dicht op een haag zet neem je het licht weg van de haag en daardoor sterft op die plek het blad. Bij coniferen groeit dit nooit meer aan. Daarnaast moet de haag geschoren kunnen worden. Er moet dus een ladder kunnen staan.
monocultuur
Bij de meeste tuinen in deze Nederlandse cultuur kan je de diversiteit in de tuin bijna op één hand tellen. Hortensia, Persicaria, Rhodo, taxus is een aardig accuraat beeld van de gemiddelde tuinaanplant.
In de natuur zijn er duizenden insecten, vogels, schimmels en meer. Deze zijn allemaal afhankelijk van verschillende planten. Voor voedsel, maar ook als voortplanting of overwintering. U kan zich nu dus voorstellen dat 5 verschillende planten in de tuin niet echt bij draagt aan de ecologie.
alleen planten aanplanten zonder meerwaarde voor ecology
Als je iets in de tuin wil hebben vergeet dan niet te kijken of het iets toevoegt aan de tuin. Sommige planten zijn zelfs giftig voor vogels of bijen. Met uitheems aanplanten is niet bij voorbaat iets mis. Wel is het zo dat veel dieren zijn geëvolueerd op een aanwezig aanbod van planten, Ook wel inheemse beplanting genoemd.
overal zomaar mest bij strooien
Veel hoveniers bestrooien de borders standaard met mest. Niet elke plant houdt hiervan. Dit wordt meer gezien als een quick fix in de tuin om planten te laten groeien. Als de bodem gezond is en bodemprocessen in stand blijven is mest toevoegen niet veel nodig. Besteed liever geld aan het toevoegen van organisch materiaal in de tuin, compost, bodemverbeteraars etc. Als er iets in de bodem niet goed is wil dat ook niet altijd zeggen dat gebrek aan mest het probleem is. We weten tenslotte allemaal dat de bemesting in de landbouw de oorzaak is voor de slechte bodem en waterkwaliteit van sloten en nabije omgeving.